Współuzależnienie

Nałóg to choroba, która dotyka nie tylko osobę uzależnioną, ale też jej bliskich – partnerów, rodzinę, a także przyjaciół. Częstym problemem jest pojawienie się współuzależnienia. Nie należy jednak tego terminu rozumieć jako wspólne sięganie po używki. Współuzależnienie oznacza toksyczną relację z osobą znajdującą się w szponach nałogu.

Czym objawia się współuzależnienie?

Zjawisko to polega na całkowitym podporządkowaniu życia osobie uzależnionej i jej nałogowi. Osoba towarzysząca w uzależnieniu czuje się odpowiedzialna za problem bliskiej osoby. Obwinia się za całą sytuację, czuje się zobowiązana do opieki nad osobą uzależnioną, wszystkie sprawy podporządkowuje nałogowi i żyje w ciągłej niepewności oraz stresie. Pojawia się również silna potrzeba chronienia chorego, tłumaczenia i usprawiedliwiania go nie tylko przed sobą, ale też przed innymi – zapominając przy tym o swoich potrzebach. Osobom przebywającym z chorym towarzyszy ciągła huśtawka emocjonalna – od euforii po smutek, przygnębienie, lęk, a nawet złość i agresję

Jak poradzić sobie ze współuzależnieniem?

Problem ten najczęściej dotyczy partnerów osób chorych, a także ich dzieci – czyli członków najbliższej rodziny. Życie w ciągłej niepewności i poświęcanie się dla uzależnionego nie przynosi korzyści dla żadnej ze stron. Dlatego, jeśli naprawdę chcemy pomóc bliskiej osobie w walce z nałogiem, należy dołożyć wszelkich starań, by nakłonić ją do leczenia. Należy też pomyśleć o sobie i również skorzystać z profesjonalnego wsparcia. Życie z osobą uzależnioną potrafi wykończyć psychicznie i zmienić człowieka. W powrocie do normalnego życia pomoże terapia.

Zdarza się, że terapia osoby współuzależnionej jest dłuższa niż samego uzależnionego. Kluczowe jest zrozumienie problemu oraz uświadomienie sobie, jak bardzo zmieniło się nasze życie przez chorobę bliskiej osoby. Bywa to naprawdę trudne i wymaga pomocy specjalisty – osoby współuzależnione bardzo często nie widzą problemu w swojej postawie, nie potrafią też nabrać dystansu i uświadomić sobie toksyczności danej relacji. Jest to trudne, ale możliwe.

Objawy współuzależnienia obejmują szeroki zakres emocjonalnych i behawioralnych reakcji, które mogą prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia osoby współuzależnionej. Charakterystyczne jest dla nich nieustanne obwinianie się za nałóg bliskiej osoby, próby kontroli jej zachowania oraz poświęcanie własnych potrzeb i pragnień w imię opieki nad uzależnionym. Współuzależnieni często zaprzeczają problemowi, ukrywają prawdę przed sobą i innymi, co pogłębia ich własne cierpienie. Zmagają się z objawami takimi jak lęk, poczucie winy, wstyd oraz z izolacją społeczną, ponieważ ich życie kręci się wokół choroby bliskiej osoby.

Fazy współuzależnienia można rozpatrywać jako proces, w którym stopniowo nasilają się negatywne emocje i dysfunkcyjne zachowania. Początkowo może to być zaprzeczenie i minimalizowanie problemu, następnie przechodzi w fazę obsesyjnej troski i prób ratowania uzależnionego. W kolejnych etapach pojawia się frustracja wynikająca z niepowodzeń i rozczarowań, co może prowadzić do agresji lub całkowitego wycofania się i depresji. Rozumienie tych etapów jest istotne dla rozpoczęcia procesu leczenia, który powinien obejmować zarówno wsparcie psychologiczne, jak i często uczestnictwo w grupach wsparcia dla osób współuzależnionych. Ważne jest, by osoby te nauczyły się stawiać granice, dbać o własne dobro i zdrowie psychiczne, a tym samym wyjść z cienia choroby bliskiej osoby.